Centrum voor Mindfulness Midden-Delfland

Terwijl ik dit schrijf komt de storm Ciara voorbij getrokken. Veel wind en regen inderdaad. Behalve een autoalarm dat afgaat in de straat niet al te veel gedoe. Hoewel een buurman me vanmiddag vertelde dat zijn schutting was omgewaaid. De storm doet me denken aan hoe het zo af en toe kan stormen in mijn eigen leven. Hoe het leven eigenlijk net zo onvoorspelbaar is als het weer. Hoe een lange periode van windstilte, droogte en ‘niets-aan-de-hand weer’ kan omslaan in windkracht veel en het flink tekeer kan gaan. Op dit moment staat er wel een flinke bries die me vol in het gezicht blaast. Nog steeds vind ik het uitdaging om evenwicht te vinden in mijn herstel. Wat ik wel aankan en wat nog niet. Hoe de mind er wel weer zin in heeft maar er een nog wat gemankeerd lichaam achteraan loopt. Wanneer ik opmerk dat ik toch weer over een grens ben gegaan en ik de dunne lijn maar niet kan vinden. Dan kan het wel stormen over wat ik daar van vindt. Wat ik van mijn lichaam vindt. Hoe veeleisend hoog ik de lat op dat moment kan leggen. Het eigenlijk anders zou willen dan het is. Aan de andere kant schijnt de zon toch wel weer door de wolken. Als ik opmerk dat de hersteltijd steeds sneller is. Er momenten zijn dat ik vergeet dat ik nog steeds aan het herstellen ben. Het af en toe zo lang geleden lijkt dat het veel minder goed met me ging. En wanneer ik zo mijn interne weerbericht check dan is het toch wel overwegend goed weer. En hoe is dat voor jou? Hoe is het met jou weersomstandigheden gesteld? Er is een korte Mindfulness oefening waar je dat mee zou kunnen checken. Het vraagt 3 minuten van je tijd en aandacht. 3- minuten ademruimte Voorbereiding: Zoek voor jezelf een rustige plek waar je ongestoord kan zitten of liggen voor je aan deze oefening begint. Minuut 1: Richt je aandacht op hoe je er nu bij zit. Hoe is je stemming? Zijn er gedachten? Is er iets fysieks wat je opmerkt? (Je checkt hier als het ware je eigen interne weerbericht). Minuut 2: Richt je aandacht op de adembeweging. Laat de adem zijn gang gaan zoals het gaat. Je hoeft hier niets aan te veranderen of het anders te willen zoals het is. (Je adem is er altijd voor je. Je kunt altijd terug naar de adem als anker) Minuut 3: Verschuif je aandacht naar het lichaam als geheel. Zoals het er nu bij ligt of zit. Een lichaam waar de adem vrij doorheen kan stromen. Je zou er voor kunnen kiezen om nog wat specifieker je aandacht te richten op bijvoorbeeld de kaken. Merk je daar iets van spanning op? Of juist ontspanning? En misschien merk je wel het begin van een glimlach op, alsof de zon door de wolken breekt. Ik wens je een rustige week toe.

Opmerkzaam zijn is niets bijzonders. Het kost weinig inspanning en vraagt geen moeilijke oefeningen. Om opmerkzaam te zijn hoef je alleen maar je aandacht te richten op dat wat er nu is en wat daar over op te merken valt. En dat is best wat als je dat bekijkt op een dag. Dat is eigenlijk te veel om op te noemen en heel persoonlijk. Het kan beginnen wanneer je wakker wordt en even bij jezelf incheckt hoe je er nu bij ligt. Zijn er gelijk gedachten? Hoe is je stemming of merk je iets fysieks? Merk je een glimlach op en heb je er zin in om aan de dag te beginnen? En hoe opmerkzaam ben je na het opstaan? Je eigen opmerkzaamheid bij het tanden poetsen, aankleden, de deur uit, naar de auto of trein? En als je daar in zit wat merk je dan op? De anderen in de treincoupe. Je mede weggebruikers in de file. En wat doet dat weer met je? Hoe zit jij er bij in de file of in die stilstaande trein in het weiland? Wat merk je dan op aan je fysiek, gedachten en stemming? En zo kan opmerkzaamheid de hele dag doorgaan. In alle moment van de dag wanneer je aandacht hebt voor dat wat er is. Klinkt vermoeiend krijg ik wel eens als feed back. De hele dag opmerkzaam zijn. Maar is dat zo? Of is opmerkzaam zijn een cadeautje dat je jezelf geeft? Het bewust door de dag heen gaan en op te merken wanneer de automatische piloot aangaat en je op routine verder gaat. Hoe merk je dan op wanneer je energie kwijtraakt? Of wanneer je je lichaam niet op de juiste manier belast en je het niet merkt? Wanneer je bent afgedwaald in gedachten uit het verleden of de toekomst en je mist wat er nu gebeurt. Opmerkzaamheid is te leren door te oefenen in het zijn. En je zou kunnen beginnen met kleine oefeningen, bijvoorbeeld routine handelingen zoals bewust je tanden poetsen of de eerste hap van een maaltijd. Ik wens je een opmerkzame week toe.

Al in december viel het me op. Radiocommercials over Mindfulness. Dit keer van een verzekeraar die een app had gemaakt en wat zo behulpzaam zou zijn volgens de vrouw wiens stem je hoorde. Van de week hoorde ik een andere commercial: ‘Op zoek naar innerlijke rust? Geef je op voor een meditatiecursus’. Beide spotjes hadden bij mij het effect dat naar mijn mening hier weer een veel te eenzijdig beeld van Mindfulness of meditatie wordt gegeven. Alsof meditatie de oplossing is voor alle problemen. En als klap op de vuurpijl is er nu een app! Alsof het dan nog makkelijker gaat. Maar, vraag ik me dan af, waarom heeft deze mevrouw een mindfulness app nodig? Wat zijn de omstandigheden op haar werk? In haar persoonlijk leven? Welke uitdagingen komt ze daar in tegen? En dan is de boodschap van de commercial dat deze app alles voor haar heeft opgelost. Mijn ervaring is inmiddels dat je uiteindelijk zelf werkt aan je ontwikkeling en er hulpmiddelen zijn die je daar bij kunnen ondersteunen. Datzelfde geldt voor een meditatie cursus. Meditatie, in welke vorm dan ook, is niet iets wat je leert in een cursus. Waar een docent zendt en de student absorbeert en je braaf het huiswerk maakt wat je opgedragen krijgt. Als je wilt leren over meditatie en vooral jezelf beter wil leren kennen, dan vraagt dat om training, om herhaling. Het vraagt om observatie en zelfreflectie. Het is een proces waarbij de trainer niet boven de groep staat omdat hij de wijsheid wel heeft maar juist net zo onderdeel uitmaakt van de groep. Om zo een omgeving te creëren waar co-creatie kan ontstaan tussen de trainer en de groep. Waar de groep op pad gaat om tijdens de reis, de (8-weekse) training, van zichzelf en elkaar te leren. Waar de trainer eigenlijk de reisleider genoemd zou kunnen worden. Hij, of zij, het reisprogramma dusdanig faciliteert, dat iedere deelnemer zich met volle aandacht kan richten op zijn eigen ontwikkeling en ontdekkingen. Ik wens je een onderzoekende week toe. Als je meer wilt weten over meditatie of Mindfulness oriënteer je dan op de mogelijkheden via internet of neem dan contact op met een trainer bij jou in de buurt die je aanspreekt. Zo kun je zelf bepalen of het iets zou kunnen zijn wat bijdraagt aan je persoonlijke ontwikkeling.

Wat een mooie datum. Het is belangrijk om toch op de dag die bestempeld wordt als de meest depressieve dag van het jaar iets positiefs te blijven zien, als is het maar de datum. In deze #MFM wil ik het niet hebben over deze dag maar over een onderwerp wat mij op dit moment veel bezig houdt en dat is twijfel. Twijfel is best iets ingewikkelds. Twijfel is iets wat kan knagen, waar veel gedachten bij kunnen komen. Het kan van invloed zijn op je stemming. Het kan je open blik vernauwen tot een soort tunnel zo smal dat je blik alleen nog is gericht op het onderwerp van de twijfel. Het kan je zo inpakken dat alles buiten de twijfel eigenlijk niet meer gezien wordt. Bij mezelf merk ik dat twijfel me vooral bezig houd me de vraag: is dit het juiste besluit. Het valt me op dat daar sterke twijfel bij naar voren komt. Maar wanneer neem je een juist besluit? Ken je alle variabelen die er van toepassing zijn? Wat is de impact van het besluit? Ligt dat dichtbij of verder weg in de toekomst? Wat is je invloed op de tussenliggende periode? Aan de ene kant kan ik glimlachen om de twijfel en aan de andere kant zou ik makkelijker willen besluiten op basis van wat ik nu weet. En eigenlijk zou ik meer willen besluiten op basis van het erkennen van wat ik allemaal niet weet. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Het accepteren dat er geen juist en geen onjuist is. Wat nu, als ik na mijn besluit volgende week iets te weten kom wat ik nu niet weet. Had ik dan een ander besluit genomen? Of heeft het juist een heel positief effect op mijn eerder genomen besluit? De houding van ‘niet-weten’ komt hier voor mij sterk naar voren. Kun je vanuit die houding aanschouwen wat er nu is. Met aandacht te luisteren naar wat er zo vanuit je innerlijke zelf naar boven komt. Zonder het te nemen besluit rationeel te benaderen of te analyseren. Hoe zou het voor jou zijn om het denken los te mogen laten en er misschien een nachtje over te slapen. Of twee. Ik wens je een verassende week toe.

Momenteel luister ik veel naar audio boeken. Dit is min of meer een alternatief voor mij omdat een visuele inspanning zoals lezen, en dat voor een langere tijd, voor mij nog steeds een uitdaging is. Het positieve is dat ik nog nooit zo veel boeken ‘geluisterd’ heb als de afgelopen periode. Een boek springt daar tussenuit en dat is het nieuwe boek van Rutger Bregman. Hij heeft een boek geschreven met de titel ‘De meeste mensen deugen wel’. Misschien heb je het al gelezen. En zonder de inhoud te spoilen is de vaak onthutsende en de compleet andere feitelijke werkelijkheid die hij in zijn boek beschrijft mij het meeste bijgebleven. De kern komt er eigenlijk op neer dat we als mens van nature een humanistische inslag hebben en goed willen doen voor onszelf maar ook voor onze mede-mens. De zogenaamde ‘vernis theorie’, wat min of meer betekent dat er maar heel weinig er voor nodig is voordat we elkaar weer naar het leven staan, eigenlijk niet klopt. Een aanrader dus. Het boek gaf mij in ieder geval een bevestiging van een gevoel van verbondenheid met mezelf en met mijn omgeving. Dat het luisteren naar, wat ik mijn innerlijke kompas noem, iets natuurlijks is. Dat het een oorsprong heeft in onze natuur en dat je dit bij je hebt vanaf je geboorte. Het is alleen vaak iets wat je kwijtraakt tijdens het opgroeien, opvoeding, school en gebeurtenissen in je leven. Iets dat mij ook is overkomen. Alles wat je de hele dag als waarheid wordt verteld en voorgespiegeld in de media, op social media, je werk- of sociale omgeving of via andere vormen van communicatie, hoe resoneert dat bij jou? Is alles wat je krijgt gepresenteerd over ons menselijk gedrag feitelijk voor wie we in ons diepste wezen zijn? Jaren geleden heb ik als deelnemer aan een Mindfulness training dit deel van mezelf opnieuw mogen ontdekken. Het wordt vaak beschreven als een soort thuiskomen bij jezelf. Het is wat mij betreft een van de krachtigste effecten van deze training en draagt ook bij aan het hoge percentage deelnemers wat uiteindelijk de 8-weekse training afrond en zelfstandig verder gaat met de beoefening. Het is voor mij in ieder geval een prachtige manier om vanuit jezelf met een andere blik opnieuw naar vanzelfsprekende zaken te kijken. Ik wens je veel lees- (of luister) plezier toe deze week

Allereerst alle goeds, gezondheid en vooral vreugde toegewenst voor 2020. De afgelopen weken vond ik diverse blogs mijn inbox met allerlei tips over goede voornemens en de start van het nieuwe jaar: moet je nu wel of geen goede voornemens maken? Of: Is het einde van een jaar een goed moment voor reflectie? Persoonlijk spreekt reflectie mij het meeste aan en voor wat betreft voornemens heb ik het liever over intenties. In mijn eigen reflectie kwamen twee intenties naar voren de afgelopen weken. Het eerste is de kracht die je zelf met je meedraagt. De kracht om naar jezelf te kijken. Naar je handelen, je gedrag en wat je dat brengt. Wat is het effect van je eigen gedrag op je omgeving? Of gedraag je je op een bepaalde manier vanwege je omgeving? Wat krijg je terug? Komt je gedrag voort uit vriendelijkheid, vertrouwen, compassie, goedmoedigheid of vanuit boosheid, frustratie of angst? Merk je bij jezelf op dat het op bepaalde momenten stroomt, er sprake is van harmonie en verbondenheid met jezelf of met een ander? En op andere momenten dat het stroef loopt, schuurt en veel energie kost. Je op een verkeerd spoor zit. Ik heb de intentie om het komende jaar hier meer aandacht aan te besteden door er vaker bij stil te staan. En dat brengt me op mijn tweede intentie, namelijk om meer vanuit een houding van ‘niet-weten’ te handelen. Vaak wordt je gedreven vanuit overtuigingen, waarnemingen, gedachten die een bepaald ‘weten’ pretenderen te zijn. Dat heeft mede te maken met onze Westerse cultuur waar rationeel handelen, ‘het denken’, op de eerste plaats is gezet. Je wordt tijdens je opvoeding, opleiding en later in je werk vaak getraind vanuit een kader om met je hoofd allerlei oplossingen en scenario’s te bedenken om een probleem op te lossen. Maar is dat de enige manier? Want wat ‘weten’ we eigenlijk? Is dat wat je denkt te ‘weten’ voldoende, of worden we geleid door eigen gedachten en gaan we voorbij wat we er bij voelen? Hoe vaak overkomt het je dat je gevoel haaks staat op je gedachten? Dat je gevoelens wegstopt en het rationele de overhand heeft. Handelen vanuit een houding van ‘niet-weten’ is niet hetzelfde als ‘niets-doen’. Het is juist een actieve houding van opmerkzaamheid. Om op te merken dat je de neiging hebt om direct te reageren in bepaalde situaties, bijvoorbeeld de inhoud van een mailbericht. Zou het een mogelijkheid zijn om eerst stil te staan bij je gevoelens die de situatie oproept en te ontdekken waarom je zo wilt reageren. Hoe kleur je de situatie zelf direct in? Zou je het even kunnen laten rusten en op een later moment reageren? Misschien zijn er wel alternatieve manieren om te reageren dan je in eerste instantie dacht. Ik wens je een goede start toe deze week.

En hoe is het met jou in deze december maand? Druk met de voorbereidingen voor de Kerst? Net Sinterklaas achter de rug? Dit weekend een kerstboom gekocht of van zolder gehaald? En hoe je deze maand ook beleeft het zijn jou gevoelens, gedachten en stemming die je daar bij ervaart. Of je het nu wel of niet eens bent met de verdeling van de Kerstdagen tussen de verschillende families. Of je meer verlangt naar het voorjaar en minder blij wordt van deze donkere dagen en lage temperaturen. Of je kijkt er juist naar uit om met iedereen die je lief is samen te zijn en je geborgen te voelen deze dagen. En net als alle andere dagen in alle andere maanden, deze dagen komen niet meer terug. Ze zijn uniek in alles. Ik kijk er naar uit om 2019 af te ronden. Straks een langere periode vrij tot in het nieuwe jaar. Tijd om verder te herstellen en tijd voor reflectie. Terugkijkend op het afgelopen jaar en een blik richting het volgende. Nieuwsgierig wat het in petto heeft. Om me heen hoor ik hoe snel het jaar voorbij is gegaan. Hoe snel je al weer aan het plannen bent in 2020. Een van de dingen die mij opgevallen is dit jaar is dat we vaak zo weinig tijd nemen om stil te staan bij wat we ervaren en meemaken. De tijd vliegt, onze aandacht gaat naar andere onderwerpen toe of we krijgen van onze omgeving niet de tijd om even stil te staan. Wat het met je doet of wat het met anderen doet. Ik mis de ruimte voor adempauzes en korte reflecties. Alleen of met anderen. De dag is vaak zo gevuld met activiteiten en het tempo ligt hoog. Geen positieve ontwikkeling wat mij betreft. Daarom ben ik wel benieuwd of jij de tijd neemt om terug te kijken op het afgelopen jaar? Heb je voor jezelf een moment of een langere tijd ingepland om te reflecteren op hoe was het in 2019. Wat zou je anders willen in 2020 en wat is daar voor nodig. Welke verandering zou daar bij kunnen helpen. Bewustwording en opmerkzaamheid van bepaalde eigen patronen en gedrag. Voorzichtig een alternatief omarmen en kijken hoe dat voor je is. Zonder iets aan jezelf te willen veranderen. Zonder daar in iets te forceren of om nu over jezelf te oordelen. Verandering vindt vanzelf plaats vanuit je houding van opmerkzaamheid. Waarbij de ene verandering sneller gaat dan de andere. Geef me de moed om te veranderen wat ik kan veranderen Geef me de wijsheid om te accepteren wat ik niet kan veranderen Geef me het inzicht om het verschil tussen beide te zien Deze #MFM is de laatste van dit jaar. Met heel veel plezier heb ik het afgelopen jaar geschreven en ik hoop dat volgend jaar weer te doen. Tot aan het einde van het jaar zal ik de top-3 meest gelezen blogs nog een keer publiceren. Ik wens je voor nu voorspoed toe en alle goeds voor het aankomende jaar.

De werkgelukdeskundige liep energiek naar de ingang van het kantoorgebouw. Net uitgestapt uit een overvolle bus waar anderen in kantooruniform voor zich uit hadden gestaard, wachtend tot de halte om uit te stappen. De werkgelukdeskundige glimlachte naar de receptioniste die plichtmatig om legitimatie vroeg en een badge gaf voordat ze de telefoon pakte en de contactpersoon ging bellen. ‘Gaat u maar zitten zei ze’. De werkgelukdeskundige ging zitten en haalde diep adem. Mensen liepen langs, hun pas gereed voor het toegangshekje. Vorige week was de week van de werkstress. Zou er hier nog aandacht aan besteed zijn vroeg de werkgelukdeskundige zich af? Gelukkig dat hier vandaag gestart kon worden om het werkgeluk van deze medewerkers te verbeteren. In de tas een laptop met een pakkende PowerPoint presentatie. Sheets die zouden vertellen over ‘werknemers in hun kracht zetten’ of ‘het ontdekken van energie-lekken’. De contactpersoon van de HR afdeling wenkte. De werkgelukdeskundige stond op en liep naar het toegangshekje. Het zou vast een succes worden. Ik wens je een week vol werkgeluk toe.

Eigenlijk zou ik nu op retraite zijn en geen MindfulMonday schrijven. Helaas laat mijn gezondheid een weekje in stilte op dit moment niet toe. Een retraite blijft voor mij een bijzondere gebeurtenis. Een week lang met onbekenden waarvan je aan het einde van de week eigenlijk niet meer weet dan hun voornaam en waar ze vandaan komen. Retraite betekent ‘je terugtrekken voor zelfonderzoek’. Je zoekt letterlijk de stilte en zo min mogelijk afleiding op om zo ruimte te creëren om op te merken wat er allemaal in je omgaat. Omdat ik zelf een stapje terug moet doen in mijn dagelijkse activiteiten om goed voor mezelf te zorgen, valt er veel te ontdekken in de ruimte die is ontstaan. Nu ben ik niet op retraite maar terwijl ik niet volledig werk en rust moet nemen om mijn herstel te ondersteunen, lopen tegelijkertijd mijn gedachten regelmatig over met van alles en nog wat. Van werk tot privé. Herinneringen van lang geleden en heel recent. Gedachten scenario’s: hoe zou het moeten gaan. Evaluaties over hoe het is gegaan en wat ik daar van vindt. Dat levert bij mij verzet op. Ik moet rust nemen en probeer prikkels te beperken en mijn geest werkt daar ondertussen niet aan mee. Tegelijkertijd is het is fascinerend om te observeren hoe die springende geest zich van het ene moment vastgrijpt aan het andere. Hoe de geest daar zijn eigen-wijze manieren voor heeft. Zoals je midden in de nacht uit je slaap halen met een sterke gedachte. Of het creëren van afleiding waardoor je jezelf ergens anders aantreft, iets anders aan het doen dan wat je van plan was. Door het verzet wat ik hier bij mezelf over opmerkte en de wens om het graag anders te willen moest ik denken aan het volgende verhaal. Het gaat over een leerling die door zijn leraar de bergen in werd gestuurd om zo goed mogelijk te mediteren in een grot. Toen de leerling aan het einde van de dag terug kwam vroeg zijn leraar hoe het was gegaan. De leerling vertelde dat het verschrikkelijk was. Hij had de hele dag geprobeerd om zo min mogelijk gedachten te hebben en als die er toch waren dan gingen ze niet weg. Sterker nog, hoe meer hij zijn best had gedaan om zijn hoofd leeg te maken hoe meer gedachten er kwamen. De volgende dag stuurde de leraar de leerling opnieuw naar de grot. Dit keer gaf hij hem een andere opdracht mee: 'Als je straks daar zit en mediteert, dan mag je aan alles denken wat je maar wilt. Laat alle gedachten de vrije loop'. Weer kwam de leerling aan het einde van de dag terug en de leraar vroeg opnieuw: hoe is het gegaan? De leerling antwoordde dat hij een compleet andere ervaring had gehad. Hij was gaan zitten en had zich opengesteld voor alles wat er voorbij zou komen. En tot zijn verbazing waren er veel minder gedachten geweest. Hij had innerlijke kalmte ervaren en veel meer vrede gehad met dat wat zich liet zien. Je zou je kunnen voorstellen dat hoe meer we ons verzetten tegen gedachten, scenario’s of planningen hoe sterker ze zich op de voorgrond laten zien. De geest merkt het verzet op en doet hetzelfde. En hoe zou het voor jou zijn om dit om te draaien net zoals de leerling? Kun je al die gedachten die er zijn er laten zijn? Kun je ze opmerken zonder je er tegen te verzetten, niet te oordelen of er iets aan te willen veranderen? Mogen die gedachten net zo bij je horen als andere misschien prettigere ervaringen en momenten? Ik wens je een liefdevolle week toe.